Sürtünme Kuvveti
SÜRTÜNME KUVVETİ
Bir cismin hareketini engelleyen veya hareket etmesini zorlaştıran kuvvete sürtünme kuvveti denir. Sürtünme kuvveti birbirine temas eden yüzeyler arasında gerçekleşir ve yüzeylerden biri değiştiğinde sürtünme kuvveti de değişir. Sürtünme kuvveti iki etkene bağlıdır. Bunlardan biri Sürtünme katsayısı, Diğeride yüzeyin cisme uygulamış olduğu tepki kuvveti. Bu iki etken ile doğru orantılıdır. Sürtünme kuvvetinin yönü hareketin veya hareket isteğinin tersi yöndedir. Sürtünme kuvveti her iki yüzeyede etki eder. Bu kuvvetlerin büyüklükleri eşit yönleri zıttır.
Sürtünme katsayısı temas eden yüzeylerin pürüzlülüğü ile ilgili bir katsayıdır. yüzeyin pürüzleri arttıkça sürtünme katsaysı artar. Pürüzleri azaltacak uygulamar yapıldığında sürtünme katsayısı düşer. Örneğin yüzeye yağ sürmek yüzeyin pürüzlerini azaltacağından sürtünme katsayısı küçülür.
Kış lastiklerinde yüzey daha pürüzlüdür ve kaymayı engeller
Sürtünme kuvveti yüzeyin cisme uyguladığı tepki kuvvetine bağlıdır. Bu kuvveti artıracak olursak sürtünme kuvvetide artar.
Sürtünme Kuvveti
ile hesaplanır.
Sürtünme kuvveti statik ve Kinetik olmak üzere iki çeşittir. Cisim durgunken etki eden sürtünme kuvvetine statik sürtünme kuvveti, cisim hareket halindeyken etki eden sürtünme kuvvetine kinetik sürtünme kuvveti denir. Statik sürtünme kuvveti kinetik sürtünme kuvvetinden büyüktür. Çok ağır bir arabayı yerinden hareket ettirmek için bir kişinin kuvvet uygulaması yeterli olmayabilir ama hareket halindeyken bir kişi kolaylıkla arabanın hareketini devam ettirebilir.
Cismi hareket ettirmek için statik sürtünme kuvvetinden daha büyük kuvvet uygulamamız gerekir. sürtünme kuvvetinden daha küçük bir kuvvet uygularsanız cisim hareket etmez sürtünme kuvvetinin buradaki değeri de formülle hesaplanan değer değil uygulanan kuvvetin büyüklüğü kadardır.
Sürtünme kuvvetinin yaptığı iş ısı enerjisine dönüşür. Kibritin yanması veya iki odun parçasının birbirine sürtülerek yanmasının sağlanması, iki elimizi birbirine sürdüğümüzde elimizin ısınması sürtünme kuvvetinin yaptığı işten kaynaklanır.